โรคอุจจาระร่วง (Diarrhea)

ข้อมูลโรคอุจจาระร่าง (Diarrhea)

โรคอุจจาระร่วง คือ ภาวะที่มีการถ่ายอุจจาระเหลว หรือถ่ายเป็นน้ำ มีมูกเลือดปนอาจมีอาการปวดท้อง คลื่นไส้  อาเจียน  ไข้ ปวดศรีษะ อ่อนเพลีย ร่วมด้วย

โรคอุจจาระร่วงแบ่งได้ 2 ชนิด

1. อุจจาระร่วงเฉียบพลัน ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อ ทำให้ผู้ป่วยอุจาระร่วงทันทีทันใดในระยะสั้น และหายได้ภายใน 2 สัปดาห์
2. อุจาระร่วงเรื้อรัง ส่วนใหญ่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ แต่เกิดจากภาวะหรือโรคอื่นที่ส่งผลต่อลำไส้ เช่น โรคลำไส้อักเสบ ทำให้ผู้ป่วยอุจจาระเป็นๆ หายๆ นานกว่า 2 สัปดาห์

สาเหตุ

เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัสหรือพยาธิ       โดยได้รับเชื้อผ่านการรับประทานอาหารและน้ำ       ที่ปนเปื้อนเชื้อเหล่านี้

อาการและอาการแสดง

          ถ่ายอุจจาระเหลวตั้งแต่ 3 ครั้ง ขึ้นไป หรือถ่ายเป็นน้ำ ถ่ายมีมูกเลือกอย่างน้อย 1 ครั้ง ใน 1 วัน นอกจากนี้ยังขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรคอุจจาระร่วง

เกิดจากเชื้อไวรัส

เชื้อที่พบบ่อย ได้แก่ ไวรัสโรต้า อุจจาระ มีลักษณะเป็นฟอง กลิ่นเหม็นเปรี้ยว กลิ้นกรด พบบ่อยในเด็กที่รับประทานนม

เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ได้แก่
          อีโคไล (อุจจาระมีลักษณะเป็นน้ำใสเหมือนปัสสาวะ มีกลิ่นนคาว)

          อหิวาตกโรค (ถ่ายอุจจาระเป็นน้ำครั้งละมากๆ ในรายที่เป็นรุนแรงอุจจาระมักมีสีขาวขุ่นเหมือนน้ำซาวข้าว มีกลิ่นคาว

          ซัลโมเนลลา (อาจเป็นไข้หรือไม่มีไข้ก็ได้ ถ่ายอุจจาระเป็นน้ำสีเขียว 2-3 ครั้ง ต่อมาอาจถ่ายเหลวมีมูกและเลือดปน

          ซิเกลลา (ในเด็กมีข้สูง อาจพบอาการซักร่วมด้วย ช่วงแรกอาจถ่ายเป็นน้ำ ต่อมาถ่ายกะปริดกะปรอยมีมูกเลือดปน มี 

                        อาการปวดท้องเหมือนถ่ายไม่สุด

อันตรายจากโรคอุจจาระร่วง

ภาวะขาดน้ำและเกลือแร่ อาจทำให้ช็อก หมดสติและเสียชีวิตได้ ภาวะขาดสารอาหารในช่วงหลัง ซึ่งส่งผลให้ผู้ป่วยในกลุ่มเด็กและผู้สูงอายุ เกิดภาวะแทรกซ้อนเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

วิธีการรักษาโรคอุจจาระร่วงที่บ้านด้วยกฎ 3 ข้อ ขององค์การอนามัยโรค (WHO)

1. ให้ดื่มสารละลายเกลือแร่ (ORS) หรือของเหลาวมากกว่าปกติ เพื่อป้องกันการขาดน้ำ และไม่ควรกินยาหยุดถ่าย
2. ให้อาหารอ่อนย่อยง่าย เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก น้ำข้าว หรือแกงจืด ไม่งดอาหาร รวมทั้งนมแม่ สำหรับเด็กที่ดื่มนมผสมให้ผสมเหมือนเดิมต่ลดปริมาณลง แลพให้สลับกับสารระลายเกลื่อแร่ เพื่องป้องกันการขาดสารหาร
3. หากอาการไม่ดีขึ้น ได้แก่ ถ่ายเป็นน้ำมากขึ้น ถ่ายเป็นมูกเลือด อาจียนบ่อย กินอาหารไม่ได้ กระหายน้ำมากกว่าปกติ มีไข้สูง ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

   ห้ามใช้เกลือแร่สำหรับออกกำลังกาย (ORS) เพระจะทำให้ท้องเสียหนักขึ้น

วิธีการป้องกันโรคอุจจาระร่วงด้วยตนเอง

ที่มา : สื่อประชาสัมพันธ์โรคอุจาระร่วง

กลุ่มงานโครงการตามพระราชดำริและโรคติดต่อทางอาหารและน้ำ

สื่อประชาสัมพันธ์